این افسانه بشکل وسیع در میان تورکان از قدیمالایام بصورت سینه به سینه نقل گردیده تا اینکه در عصر حاضر توسط “چنگیز آیتماتف” نویسنده بزرگ قرقیزی در رمانی به نام “گون وار عصره بدل” (روزی به درازی قرن) انعکاس خود را یافته است .
واژه “مان”در تورکی غیر از معنی مثل و مانند در ترکیب تورکمان (تورک مانند) و ائلمان (ائل مانند) معنی عیب و نقص را نیز در خود دارد و مان قورد در حقیقت مفهوم “گرگ ناقص” یا به بیان واضحتر “انسان ناقص” را دارد. با توجه با اینکه بوزقورد بعنوان انسان کامل و اصیل است لذا مان قورد بعنوان انسان ناقص تلقی میگردد . به عبارت دیگر مان قورد به معنی “گرگ ننگین” یا “انسان ننگین” است.
روز و روزگاری در صحرای “ساری اؤزیه” آسیای مرکزی اقوام مختلف زندگی میکردند .
یکی از این اقوام قوم تورک نایمان بود . نایمانها دشمنانی به نام ” ژوان ژوان” ها داشتند .
ژوان ژوانها مبتکر مان قورد گردانیدن اُسرای خود بودند .
آنها اسیران جوان قبیله نایمان را گرفته و طی شکنجههای سخت و طاقتفرسا حافظ تاریخی آنان را مختل کرده و از آنها فردی بی بند و بار نسبت به قوم و قبیله خود میساختند…
افسانه در مورد چگونگی مان قورد سازی ژوان ژوانها میگوید :
ژوان ژوانها وقتی کسانی را اسیر میگرفتند آنها را به صحرا برده موهای سرشان را از ته می تراشیدند، بعد شتری را سر بریده و از پوست گردن شتر که از سفتترین قسمت پوست شتر است قطعاتی را جدا کرده و بلافاصله به سر اسیر چسبانیده ، آنرا محکم میبستند . بعد از این کار دستبند و پایبند اسیران را محکم کرده آنها را در زیر آفتاب سوزان رها میکردند .
بعد از مدتی موی سر آنها رشد کرده و چون جایی برای رشد خود نمییافتند برگشته بتدریج داخل مغز اسیر میشدند .
در این موقع بیشتر جوانان تاب تحمل این غذاب را نیاورده فوت میکردند ولی آنهایی که می ماندند در اثر برخورد موها با سلولهای حافظه تمام خاطرات گذشته خود را از دست داده و تنها مهارتهای آنان در تیراندازی میماند . آنها به دستور ارباب خود هر کس را که دستور میداد بلافاصله تیرباران میکردند .
الان نیز به کسانی که نسبت به ایل و طایفه و زبان و سرزمین خود بی تفاوت بوده و با مردم سرزمین خود دشمنی کند را مانقورد می نامند.