بیلدییمیزه گؤره ۱۳۲۵ینجی ایلین آذر آیینین ۲۶ینجی گونو آذربایجانلیلارا چوخ کدرلی، قارا و داریخدیریجی بیر گون اولموشدور. همین گونده میللی حؤکومتین بئش گون دئوریلدییندن سونرا آللاهسیز پهلوی رئژیمینین امری ایله تورکجهمیزده نشر اولان اللرینه گلن کیتابلاری، اؤزللیکله درسلیکلری تونقال قاییریب اوددا یاندیرمیشلار. ائشیدییمیزه گؤره او دؤورده بو گولونج، عیبهجر، عین حالدا آغلامالی ایشه دونیا سویهسینده بیریسی دوداغین دوداغینین اوستوندن گؤتورمه یب، اعتراضین بیلدیرمک ایستهمهدی!!
یئنه ساغ اولسون اؤز آذربایجانیمیزین شاعیر و یازیچیلاری کی یئری گلمیشکن بو قباحتلی ایشی قینادیلار. آذربایجان خالقینین بؤیوک شاعیری صمد وورغون پاریسده گئچیریلن دونیا باریش قورولتاییندا کی ۱۳۳۱ینجی ایللرده قورولموشدور اشتراک ائدیب، یاندیریلان کیتابلار شعری ایله آذربایجانلیلارین حاق سسلرین دونیایا چاتدیرا بیلمیشدیر. البته صمد وورغون بو شعری ۱۳۲۶-۱۳۲۷ینجی ایللر آراسیندا قوشوب، آنجاق نئچه ایل سونرا اونو تریبون آرخاسیندان اؤز گور سسی ایله دونیایا خطاب اوخوموشدور. باشقا شاعیرلردن کی بو قارا ایشه اعتراض ائتمیشلر بیریسی ده ائل شاعیری رحمتلی حبیب ساهیر اولموشدور. بیلریک کی حبیب ساهیر دیندار بیریسی اولوب حتی قورآنیمیزی منظوم اولاراق تورکجهمیزه چئویرمیشدیر. او گؤرنده کی الله، امام، پیغمیبر آدی اولان کیتابلاردا بو تونقاللار ایچره آلاولانیرلار، کؤورک اورهیی درده گلیب، بو آجی ماجرایا توخونوب بئله بیر ایفادهسی اولموشدور:
بو گونده اودلادیلار آذری کیتابلاری. آه!
بو قانلی فاجیعهدن اولمادی جهان آگاه؟
او یئنگی دونیالی اربابلارین سئویندیردی
سیچان دلیکلرینی اول ساتین آلان آگاه
یولداش درگیسینین دؤردونجو ساییسیندا «دان اولدوزو» باشلیقلی بیریسندن بیر کیچیک خاطیره ده نقل اولونموشدور کی اؤزلویونده ماراقلی ایدی.